Ở Việt Nam hiện nay, các doanh nghiệp khởi nghiệp đang phát triển ngày một mạnh mẽ. Tuy nhiên, có một thực trạng chung đó là các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành doanh nghiệp, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo hộ sở hữu trí tuệ (SHTT) hoặc ngại đăng ký vì nhiều lý do.

* Sở hữu trí tuệ là sự sống còn đối với doanh nghiệp

Theo các chuyên gia, các nhà quản lý, khi khởi nghiệp, các bạn trẻ phải có sự chuẩn bị, nhất là trong thời kỳ toàn cầu hóa, các bạn trẻ cần phải nắm luật chơi, quy định của quốc tế để không vi phạm luật, trong đó phải nghiên cứu sâu về SHTT và nhanh chóng đăng ký bảo hộ, xác lập quyền đối với những nghiên cứu đổi mới sáng tạo của mình.

Ông Đặng Quốc Nghi, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Đồng Nai cho biết, thực tế các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp khởi nghiệp nói riêng mới chỉ quan tâm đến vấn đề phát triển sản phẩm, gọi vốn đầu tư, lập kế hoạch marketing, bán hàng mà quên mất vấn đề SHTT, bảo vệ ý tưởng, bảo hộ thương hiệu. Như vậy, giá trị của quyền SHTT thường không được đánh giá đầy đủ và tiềm năng của quyền SHTT cũng chưa được các doanh nghiệp nhận thức đúng mức. Nguyên nhân được ông Nghi đưa ra là do doanh nghiệp chưa trang bị đầy đủ kiến thức, chưa hiểu rõ đối tượng SHTT, chưa quan tâm đến thông tin liên quan của hoạt động SHTT, chưa trải nghiệm các vấn đề pháp lý liên quan do quy mô và mô hình hoạt động còn nhỏ. Một rào cản nữa trong việc triển khai SHTT trong doanh nghiệp nhỏ và vừa đó chính là vấn đề thông tin tiếp cận và chi phí.

Ông Nghi cho rằng, với chủ các doanh nghiệp, SHTT không chỉ là yếu tố tài sản mà còn là sự sống còn trong bối cảnh hội nhập, cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay. Quá trình hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ, việc áp dụng các công cụ SHTT vào các hoạt động sản xuất kinh doanh, các startup khởi nghiệp là rất quan trọng, cần được đẩy mạnh thông tin và cần tiếp tục có các chính sách, biện pháp để nâng cao hiệu quả trong bảo hộ và khai thác quyền SHTT. Điều này sẽ nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế, góp phần tạo dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh công bằng, nâng cao vị thế của doanh nghiệp.

* Hỗ trợ các startup bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) thì quyền SHTT hay tài sản trí tuệ luôn là nền tảng cốt lõi của các dự án khởi nghiệp sáng tạo muốn gọi vốn đầu tư mạo hiểm hay vốn đầu tư quốc tế. Vì thế, các dịch vụ tư vấn cho các bạn trẻ đăng ký bảo hộ, xác lập quyền, khai thác, góp vốn bằng tài sản trí tuệ rất quan trọng. Qua nhiều kỳ TechFest quốc gia cho thấy, hầu như những dự án chưa bảo hộ SHTT  ít hấp dẫn các nhà đầu tư. Do đó, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần có sự tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ từ các sở, ban, ngành, các tổ chức, chuyên gia về vấn đề SHTT, qua đó giúp cho các bạn trẻ nhận thức và thực hiện bảo hộ SHTT những sản phẩm, sáng tạo do mình tạo ra không chỉ ở Việt Nam mà còn ở thị trường quốc tế” – ông Quất nhấn mạnh.

Anh Ngô Quốc Huy, Giám đốc Công ty Vạn Hỏa Long (thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) chia sẻ, SHTT là điểm tựa, giúp chúng ta tự tin phát triển sản phẩm của mình. Nhất là trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, các bạn trẻ cần nắm rõ về SHTT, Luật SHTT và luôn luôn sáng tạo, đổi mới để phát triển một tương lai tốt đẹp hơn. Là một doanh nghiệp trẻ, anh Ngô Quốc Huy cũng mong muốn các sở, ban, ngành chức năng có các hoạt động tập huấn nâng cao nhận thức của đoàn viên thanh niên và các tầng lớp nhân dân về việc đăng ký quyền SHTT, đăng ký bảo hộ đối với các sản phẩm sáng tạo của bản thân, các sản phẩm đặc sản của địa phương… Từ đó, từng bước hình thành và phát triển văn hóa SHTT cho các bạn trẻ.

Phó Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Đồng Nai Huỳnh Minh Hậu thông tin, bên cạnh xây dựng cơ sở dữ liệu bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp; thực hiện số hóa cấp bản quyền tác giả các đề tài, dự án, Đồng Nai đang thực hiện xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc để bảo hộ quyền SHTT. Đồng thời, xây dựng không gian khởi nghiệp chung để ươm mầm các ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và hỗ trợ xác lập quyền SHTT đối với những sản phẩm độc đáo.

P.Hương