Nhờ áp dụng đồng bộ theo quy trình sạch trong suốt quá trình sản xuất, từ khâu trồng trọt, chăm sóc, đến thu hoạch, sơ chế và bảo quản, sản phẩm chuối già hương của Hợp tác xã Thương mại, Dịch vụ, Nông nghiệp Quyết Tiến, xã Xuân Mỹ (huyện Cẩm Mỹ) là đơn vị tiên phong trong việc xuất khẩu chuối già hương cấy mô vào thị trường Hàn Quốc và Trung Quốc theo đường chính ngạch. Thành công ấy có sự nỗ lực không nhỏ của vị giám đốc HTX trẻ tuổi Phạm Thanh Đồng.
Anh Phạm Thanh Đồng giới thiệu về các lô hàng chuẩn bị xuất khẩu.
“Do chuối già hương là mặt hàng trái cây tươi không thể tồn trữ lâu, do đó HTX đã nhắm sẵn thị trường trước khi tiến hành trồng. Với mục tiêu trồng để xuất khẩu, nên quy trình trồng, chăm sóc chuối được áp dụng đồng bộ theo tiêu chuẩn sạch. Việc làm đất được cơ giới hóa, quy trình chăm sóc, bón phân được thực hiện đồng nhất trên toàn bộ diện tích, phân, thuốc bảo vệ thực vật cũng được sử dụng đúng chuẩn. Ngoài ra, mọi công đoạn chăm sóc từ làm đất, xuống giống, bón phân, phun thuốc đều được ghi nhật ký để phục vụ truy xuất nguồn gốc. Do làm đạt chuẩn ngay từ đầu nên khi các đối tác đến thì họ ký hợp đồng ngay lập tức”,anh Phạm Thanh Đồng chia sẻ.
Vùng chuối nguyên liệu phục vụ xuất khẩu của HTX Quyết Tiến hiện có hơn 100 ha của các thành viên HTX. Tuy nhiên, theo anh Đồng, xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn mới chỉ là khâu khởi đầu để xuất khẩu được trái chuối. Sơ chế và đặc biệt là bảo quản trái chuối mới là công đoạn tốn kém và khó khăn nhất.
Do mục tiêu đặt ngay từ đầu là trồng chuối để xuất khẩu nên song song với việc xây dựng vùng nguyên liệu, HTX Quyết Tiến cũng đã đầu tư hệ thống sơ chế cùng hệ thống kho lạnh bảo quản chuối.
“Chuối xuất khẩu phải được bảo quản trong kho lạnh mới có thể đáp ứng được quy trình làm chín trái riêng biệt. Do đó, việc đầu tư kho lạnh và container lạnh phục vụ việc vận chuyển là yêu cầu bắt buộc”, anh Đồng cho hay.
Khác với chuối “bán chợ” thường được cho chín tự nhiên, chuối xuất khẩu thường được cho “ngủ đông” trong thời gian vận chuyển. Chỉ đến khi đưa qua đến các nước nhập khẩu, chuối mới được làm chín đều bằng cách bơm ethylene. Cụ thể, theo anh Đồng, chuối khi đến giai đoạn thu hoạch (khoảng từ 9 đến 11 tháng trồng) sẽ được thu hoạch đồng loạt. Sau khi qua công đoạn sơ chế, làm sạch sẽ được hút chân không đóng gói cho vào thùng. Những thùng chuối này sẽ được bảo quản trong kho lạnh với nhiệt độ từ 140-160C. Đến ngày xuất hàng, những thùng chuối này cũng được vận chuyển trên các container lạnh có nhiệt độ như trong phòng lạnh bảo quản. Khi qua đến nước nhập khẩu, chuối được bơm ethylene và giữ trong nhiệt độ tăng dần lên, lúc này chuối sẽ chín đều và cho chất lượng tốt.
“Do được cho ngủ đông nên chuối có thể bảo quản được khoảng 1 tháng trước khi làm chín. Ngoài ra, do quy trình bảo quản như vậy nên chuối xuất khẩu không thể bán chợ vì không thể làm chín như bình thường. Ngược lại chuối thường cũng không thể xuất khẩu được vì không thể bảo quản lâu và làm chín đồng loạt như trên. Xuất phát từ lý do này nên HTX đã phải nhắm sẵn nơi bán trước khi trồng chuối. Bởi nếu không có nơi bán trước, nguy cơ đổ bỏ sẽ rất cao”, Giám đốc HTX Quyết Tiến chia sẻ thêm.
Theo anh Đồng, nhu cầu chuối già hương của 2 thị trường trên là rất lớn, đặc biệt là vào mùa cao điểm từ tháng 2 đến tháng 4 hàng năm thì “thị trường hút hàng rất mạnh”. Nguyên nhân là do thời gian này, trái chuối ít bị đụng hàng với các loại trái cây khác. Ngoài ra, Trung Quốc, một quốc gia có sản lượng chuối lớn cũng rất hiếm hàng vào thời điểm này, nên nhu cầu nhập khẩu tăng rất cao.
“Để có chuối vào khoảng tháng 2 đến tháng 4, chuối phải được trồng từ giữa năm trước đó và thời điểm trổ buồng vào cuối năm. Tuy nhiên, đây là thời điểm Trung Quốc bắt đầu bước vào mùa đông không thích hợp cho cây chuối trổ bông nên Trung Quốc thường không trồng vụ chuối này”, anh Đồng cho hay.
Từ nhu cầu lớn của thị trường, anh Đồng cho biết, hiện HTX đã quyết định mở rộng vùng nguyên liệu thêm 200 ha. Cùng với đó, HTX Quyết Tiến cũng đang đầu tư xây dựng các cơ sở sở chế ngay tại các vườn trồng nhằm giảm chi phí vận chuyển, hạn chế tổn thất trong thu hoạch và đảm bảo chất lượng chuối.
Ngoài cây chuối già hương cấy mô để phục vụ xuất khẩu, hiện HTX cũng đang xây dựng dự án cánh đồng lớn trên cây bưởi da xanh phục vụ xuất khẩu. Quy mô ban đầu của dự án khoảng 50 ha. Hiện dự án đang được trình UBND tỉnh phê duyệt để thực hiện.
T.Cảnh