Là một dạng cộng sinh giữa một loại nấm với sâu non của một loại bướm, đông trùng hạ thảo chủ yếu tồn tại ở vùng núi cao tuyết phủ và không khí loãng. Vào mùa đông nấm bắt đầu kí sinh và hút chất dinh dưỡng trong sâu non, đến mùa hè ấm áp, xác từ sâu non nảy mầm và vươn khỏi mặt đất thành cây. Đông trùng hạ thảo hiện là một thảo dược quý hiếm của thiên nhiên và nó được nhiều người biết đến trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên do bị khai thác cạn kiệt ngoài tự nhiên, cung không đủ cầu nên nhiều người đã nghĩ đến việc nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Từ đó, đông trùng hạ thảo nuôi cấy nhân tạo ra đời.

“Thần dược” của tự nhiên

Đông trùng hạ thảo từ lâu đã được coi là dược liệu quý hiếm có tác dụng tích cực đối với sức khoẻ của con người. Đông trùng hạ thảo là tên của một loại sinh vật mà mùa đông là côn trùng nhưng đến mùa hạ lại là nấm, do đó, người ta lấy đặc điểm khác biệt của sinh vật này đặt tên gọi cho dược liệu quý giá và độc đáo này.

Nhận thấy giá trị độc đáo của đông trùng hạ thảo mang đến sức khỏe tuyệt vời cho con người, nên Cơ sở kinh doanh Minh Đức, phường Xuân An (TP. Long Khánh) cũng học hỏi, nghiên cứu và nhân cấy thành công đông trùng hạ thả với thương hiệu (Đông trùng hạ thảo Cordyceps Minh Đức). Sau 2 năm học hỏi, vừa mày mò nghiên cứu, những lứa đông trùng hạ thảo của cơ sở Minh Đức đã có mặt trên thị trường.

Ông Đỗ Quang Khôi, Chủ cơ sở trồng nấm Minh Đức, phường Xuân An (TP. Long Khánh) cho biết, ban đầu, mục đích sản xuất sản phẩm đông trùng hạ thảo Cordyceps Minh Đức là cho người thân sử dụng thường xuyên nhằm tăng cường sức khoẻ trong quá trình điều trị ung thư, song song đó là mục tiêu đưa sản phẩm có chất lượng cao, giá thành thấp đến tay người tiêu dùng.

Theo đó, sản phẩm đông trùng hạ thảo Cordyceps Minh Đức được nuôi cấy trong môi trường hoàn toàn vô trùng, không qua chế biến nên không thêm vào bất cứ nguyên liệu nào khác nên đây là sản phẩm sạch, có khả năng hỗ trợ điều trị các chứng bệnh liên quan đến tim, gan, rối loạn và suy giảm chức năng tình dục, làm giảm lượng cholesterol trong máu, chống mệt mỏi, tăng cường sức khoẻ. Hai sản phẩm chủ lực là đông trùng hạ thảo tươi và đông trùng hạ thảo khô của cơ sở Minh Đức đã được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh Đồng Nai năm 2021.

Theo chủ cơ sở, bên cạnh đảm bảo chất lượng sản phẩm thì việc đầu tư vào bao bì cũng được cơ sở Minh Đức đặc biệt quan tâm. Hiện bình quân mỗi tháng, cơ sở Minh Đức đưa ra thị trường khoảng 4kg đồng trùng hạ thảo sấy khô. Không dừng lại ở đó, để gia tăng giá trì cho mặt hàng này, tới đây, cơ sở sẽ nỗ lực đưa sản phẩm này chế biến thành những sản phẩm thực phẩm chức năng có chất lượng, với giá phù hợp, tạo lòng tin khách hàng, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Hỗ trợ đổi mới công nghệ

Tại huyện Thống Nhất, Cơ sở nuôi cấy đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc tại thị trấn Dầu Giây được địa phương chọn tham gia Đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất”. Tuy mới hoạt động 2 năm nay, thế nhưng mỗi tháng cơ sở sản xuất, nuôi trồng đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc cung cấp ra thị trường khoảng 5kg đông trùng hạ thảo sấy khô thành phẩm.

Để giữ ổn định chất lượng và giữ lại hàm lượng dược tính của sản phẩm cao nhất khi đến tay người tiêu dùng, cơ sở nuôi trồng đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc đang có nhu cầu đầu tư máy sấy lạnh với giá thành khoảng 700 triệu đồng. Việc đầu tư máy sấy lạnh không chỉ giúp cơ sở nâng cao năng suất mà còn góp phần tăng sức cạnh tranh, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Ông Vũ Văn Đoài, Chủ cơ sở Thiên Long Phúc, thị trấn Dầu Giây (H.Thống Nhất) cho biết, việc đầu tư máy móc hiện đại sẽ giúp cơ sở chủ động trong việc tạo ra các sản phẩm sấy khô, vừa đem lại hiệu quả kinh tế cao lại tiết kiệm chi phí sản xuất.

Mới đi vào hoạt động được khoảng 1 năm nay, thế nhưng những lứa sản phẩm đầu tiên của cơ sở sản xuất, nuôi trồng đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc đã đến tay và được người tiêu dùng đón nhận. Những lứa đông trùng hạ thảo này là sản phẩm đầu tay của cơ sở này sau một thời gian dài học hỏi, cải tiến kỹ thuật nuôi trồng đông trùng hạ thảo.

Theo đại diện cơ sở, hiện có 2 kiểu nuôi cấy phổ biến: nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên giá thể nhộng tằm và nuôi cấy trên cơ chất hữu cơ. Tùy vào dạng nuôi cấy mà ảnh hưởng đến hàm lượng dược chất trong đông trùng hạ thảo.

Để sản phẩm có chất lượng cao nhất, ngay từ đầu, Cơ sở Thiên Long Phúc đã chọn phương thức nuôi cấy đông trùng trên giá thể nhộng tằm nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, sản phẩm khi đưa ra thị trường có thành phần, hoạt chất và dược tính cao hơn hẳn những loại nuôi cấy trên chất hữu cơ.

“Nuôi cấy trên nhộng tằm là phương pháp mô phỏng gần giống nhất với tự nhiên, có hàm lượng chất quý cao. Loại đông trùng hạ thảo này có màu vàng đậm, hơi ngả màu cam, thân con nhộng nối liền với cọng nấm, có giá thành tương đối cao so với các loại nuôi cấy khác. Một số nghiên cứu cũng đã chỉ rõ các hoạt chất trong đông trùng hạ thảo nuôi cấy có nhiều tác dụng cho sức khỏe như: hỗ trợ kháng khuẩn, cải thiện chức năng thận, hỗ trợ tăng cường sinh lý, hỗ trợ hạ huyết áp, hỗ trợ hạ đường huyết, chống ôxy hóa… nên ngày càng được người tiêu dùng lựa chọn”, ông Đoài chia sẻ.

Để giữ ổn định hàm lượng, chất lượng của sản phẩm, giữ lại dược tính của sản phẩm cao nhất khi đến tay người tiêu dùng, cơ sở nuôi trồng đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc đang có nhu cầu đầu tư máy sấy lạnh với giá thành khoảng 700 triệu đồng.

Hiện mỗi tháng cơ sở sản xuất, nuôi trồng đông trùng hạ thảo Thiên Long Phúc cung cấp ra thị trường khoảng 5kg đông trùng hạ thảo sấy khô thành phẩm. Để có được sản phẩm đến tay người tiêu dùng, việc nuôi trồng phải trải qua hơn 3 tháng.

Khi thấy các quả thể nấm chuyển sang màu vàng đậm hơn phần thân cũng là lúc có thể thu hoạch nhộng trùng thảo.

Thực tế trong thời gian qua, đã có rất nhiều công ty, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân bắt tay vào thực hiện việc nhân nuôi đông trùng hạ thảo nhân tạo, tạo ra các sản phẩm có chất lượng tiêu thụ trong nước. Đã có rất nhiều thành phẩm từ đông trùng hạ thảo nhân tạo được quảng bá rộng rãi trên thị trường Việt Nam hiện nay, với các mức giá khác nhau và chất lượng khác nhau.

Minh Khôi