Với lợi thế và tiềm năng lớn, tỉnh Đồng Nai có nhiều điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, hiện tại ngành công nghiệp bán dẫn của Đồng Nai vẫn chưa hình thành rõ nét, chưa có công nghiệp bán dẫn thuần túy mà chủ yếu là công nghiệp điện tử, cơ khí điện tử, hỗ trợ cho công nghiệp bán dẫn. Trong chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2050 sẽ có hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tự chủ.

Chưa có công nghiệp bán dẫn thuần túy

Là địa phương phát triển công nghiệp hàng đầu cả nước, Đồng Nai hiện có 32 khu công nghiệp đang hoạt động, đã thu hút nhiều doanh nghiệp FDI đầu tư vào ngành công nghiệp, công nghệ số (ICT), trong đó có lĩnh vực điện, điện tử.

Theo UBND tỉnh, trong giai đoạn 2010-2020, lĩnh vực điện, điện tử trên địa bàn tỉnh đã tăng trưởng mạnh ở mức 8%/năm, đạt hơn 10 tỷ GRDP vào năm 2020, tương đương với 10% trên tổng GRDP ngành chế biến chế tạo của tỉnh và 4% của tổng GRDP lĩnh vực điện, điện tử trên cả nước. Năm 2021, doanh thu đạt trên 46.187 tỷ đồng, doanh thu xuất khẩu 16.628 tỷ đồng và đóng góp vào ngân sách 373 tỷ đồng. Số lượng doanh nghiệp trong lĩnh vực này cũng có mức tăng 10,1% mỗi năm, từ 62 doanh nghiệp (năm 2010) lên 162 doanh nghiệp (năm 2020).

Riêng lao động trong lĩnh vực điện, điện tử chiếm tỷ trọng ít nhất, chỉ đạt 4% tổng lao động trên toàn tỉnh. Tuy nhiên, GRDP tạo ra trong lĩnh vực này trên mỗi lao động đạt mức 313 triệu đồng/lao động, gấp đôi mặt bằng chung chế biến chế tạo của tỉnh và cao nhất trong các ngành chế biến chế tạo.

Các công ty lớn thuộc ngành điện điện tử đầu tư hoạt động trên địa bàn tỉnh hiện nay như: FICT, SHC, Topband, Hansol… đầu tư trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp linh kiện điện tử, lắp ráp bản mạch, mô-đun hiển thị…. Đa số các công ty chủ yếu tập trung trong việc lắp ráp linh kiện, phụ tùng, với công đoạn hoàn thiện, tích hợp sản phẩm hiện còn thiếu.

Năm 2024, Đồng Nai đã thu hút được một số dự án FDI như Công ty TNHH Coherent Việt Nam, thuộc Tập đoàn Coherent Hoa Kỳ đầu tư vào KCN Nhơn Trạch 1 về sản xuất linh kiện điện tử và thiết bị quang học có sử dụng linh kiện bán dẫn với số vốn 83 triệu USD.

Mặc dù có nhiều lợi thế, tuy nhiên theo đánh giá của UBND tỉnh, hiện tại ngành công nghiệp bán dẫn của Đồng Nai vẫn chưa hình thành rõ nét, chưa có công nghiệp bán dẫn thuần túy mà chủ yếu là công nghiệp điện tử, cơ khí điện tử, hỗ trợ cho công nghiệp bán dẫn. Hàm lượng công nghiệp bán dẫn trong công nghiệp điện tử, cơ khí điện tử và các lĩnh vực khác rất thấp.

Đồng Nai chưa có trung tâm đào tạo, R&D, vườn ươm doanh nghiệp, hệ sinh thái khởi nghiệp cho phát triển công nghiệp bán dẫn. Hiện nay, với sự nỗ lực, Trường Đại học Lạc Hồng đã chính thức đưa vào sử dụng phòng thực hành vi mạch bán dẫn từ cuối năm 2024 trên cơ sở hợp tác với Công ty Cổ phần Giáo dục quốc tế Sun Edu và các đối tác lớn như Onsemi, Đại học Bang Arizona, cùng các trường đại học hàng đầu tại Đài Loan, Hàn Quốc.

Hình thành hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tự chủ

Theo quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đồng Nai sẽ có 48 khu công nghiệp, 01 khu công nghệ cao tại huyện Cẩm Mỹ, 01 khu công nghệ thông tin tập trung tại huyện Long Thành và 01 khu đổi mới sáng tạo tại huyện Long Thành. Ngoài ra, Đồng Nai có hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động. Đặc biệt, Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có Cảng hành không quốc tế Long Thành, gần các cảng biển quốc tế, thuận lợi cho việc xuất khẩu. Đây là điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư và phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Đồng Nai đặt mục tiêu phát triển ngành công nghiệp bán dẫn với hạt nhân là Khu công nghệ thông tin tập trung tại huyện Long Thành có đủ năng lực tham gia vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị ngành vi mạch bán dẫn Việt Nam.

Tầm nhìn đến năm 2050, Đồng Nai sẽ có hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tự chủ với Khu công nghệ thông tin tập trung Long Thành trở thành một trung tâm đào tạo, nghiên cứu, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của tỉnh.

Trong đó, mục tiêu cụ thể là tỉnh sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư đối với phát triển công nghiệp bán dẫn; thu hút đầu tư có chọn lọc vào Khu công nghệ thông tin tập trung Long Thành, khu công nghệ cao, khu đổi mới sáng tạo và các khu công nghiệp khác trên địa bàn tỉnh đối với ngành công nghiệp bán dẫn, ưu tiên các lĩnh vực như: thiết kế, đóng gói, kiểm thử sản phẩm bán dẫn; cảm biến, thiết bị IoT với công nghệ MEMS (Micro-Electro-Michanical Systems). Ưu tiên thu hút đầu tư các doanh nghiệp thiết kế bán dẫn fabless, doanh nghiệp sản xuất chíp chuyên dụng MEMS, chip IoT.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ hình thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu và phát triển ngành công nghiệp bán dẫn; hình thành vườn ươm doanh nghiệp, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ngành công nghiệp bán dẫn của tỉnh.

Thanh Cảnh